Wanneer de omgevingstemperatuur daalt, kunnen de bloedvaten samentrekken, wat de doorbloeding van de huid beïnvloedt. In bepaalde gevallen kan dit fenomeen een ontstekingsreactie veroorzaken, die gepaard gaat met jeuk en/of pijn, met roodheid aan handen en voeten, en met zwellingen: dat zijn winterhanden en -voeten.

Terwijl sommige mensen nooit last hebben van koude voeten, krijgen anderen er geregeld mee te kampen. Winterhanden en -voeten komen over het algemeen meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Ook erfelijkheid speelt een rol, net als eventuele tekorten aan vitamine D. 

Mogelijke symptomen van winterhanden en -voeten zijn:

1. pijn, vooral in de vingers en de tenen, maar mogelijk ook op andere plaatsen (oren, neus, dijen ...);
2. vaak intense jeuk en een branderig gevoel;
3. zwellingen en roodheid (in ernstige gevallen wordt de huid zelfs blauw of paars).

Deze symptomen verergeren bij hevige of langdurige koude en verbeteren wanneer het warmer wordt.

Winterhanden en -voeten maken ons ook vatbaarder voor blaren en wonden, met een risico op bacteriële infecties. 

Hoewel ze pijnlijk en hinderlijk zijn, zijn winterhanden en -voeten meestal niet gevaarlijk. In de volgende gevallen kun je toch maar beter je huisarts raadplegen:

1. in geval van hevige pijn;
2. in geval van geïnfecteerde wonden of blaren;
3. als je niet zeker bent of de symptomen veroorzaakt werden door de koude;
4. wanneer de symptomen zich het hele jaar voordoen, zelfs tijdens warme periodes.

Om winterhanden en -voeten te voorkomen, wordt natuurlijk aanbevolen om je kleding aan te passen aan de weersomstandigheden wanneer de temperatuur daalt. Enkele specifieke tips:

1. draag steeds warme sokken, zowel binnen als buitenshuis. Opgelet: let erop dat je voeten niet te gekneld zitten in je sokken en schoenen;
2. draag een legging of panty onder je broek als je gemakkelijk last hebt van koude dijen;
3. draag steeds handschoenen, een muts en een sjaal;
4. draag ook 's nachts warme kleding;
5. blijf in beweging wanneer het koud is.

• - Om je handen en de voeten te hydrateren bestaan er herstellende handcrèmes en voetcrèmes – met of zonder parfum – die verzachten, hydrateren en regenereren. Bepaalde producten bevatten ureum. Dankzij zijn hygroscopische eigenschappen helpt dat bestanddeel het vocht te absorberen en het op te slaan in de bovenste huidlaag. De 'cold cream'-formule is dé verzachtende verzorging van de huid. Dankzij de synergie van ingrediënten, die water, was en vetstoffen combineert, verzacht en voedt deze formule de huid, en beschermt ze tegen de kou. Masseer de te hydrateren zones goed om de bloedsomloop te stimuleren.
• - Gebruik specifieke crèmes en balsems om je lippen opnieuw zacht en glad te maken. Als ze dagelijks aangebracht worden, herstellen en beschermen ze gesprongen en gescheurde lippen. Bepaalde producten bieden ook een 2-in-1-formule, waarbij hydratatie en zonnebescherming gecombineerd worden.
• - In geval van jeuk kunnen crèmes op basis van cortisone verlichting bieden dankzij hun ontstekingsremmende eigenschappen. Er zijn meerdere – meer of minder krachtige – formules beschikbaar, afhankelijk van de intensiteit van de symptomen. Deze crèmes kunnen niet worden gebruikt bij huidinfecties.
• - Bij infecties kun je antibacteriële oplossingen in spray- of gelvorm gebruiken. Deze producten hebben een reinigend effect op de huid.
• - Om de ontstekingspijn te verzachten en de koorts te doen dalen, kun je een beroep doen op ontstekingsremmende geneesmiddelen, bijvoorbeeld op basis van ibuprofen. Vraag raad aan je apotheker voor de optimale dosis en mogelijke contra-indicaties.
• - Om een eventueel tekort aan vitamine D te compenseren, bestaan er voedingssupplementen om regelmatig te nemen.