Hoe kan je je doeltreffend beschermen tegen soi?

Om je te beschermen tegen seksueel overdraagbare infecties (soi), moet je meerdere methodes combineren: bescherming tijdens risicocontacten, vaccinatie, tests en behandelingen!

De doeltreffendste manier om het risico op een soi te vermijden, is om je samen met je partner op voorhand te laten testen. Als je geen vaste partner hebt, moet je veilig vrijen. Daarvoor bestaan er verschillende hulpmiddelen:

• Het mannencondoom

Het condoom blijft de voornaamste methode om je tijdens risicocontacten te beschermen tegen soi. Enkele belangrijke praktische tips:

• Gebruik een glijmiddel om het risico op scheuren te verkleinen, zeker bij vaginale droogte of anale seks. Maar let op: vetten zoals vaseline, zeep of boter zijn geen goede glijmiddelen. Ze verhogen het risico dat het condoom scheurt. Nog slechter zijn speeksel of sperma, die soi’s kunnen overdragen. Kies voor een glijmiddel op waterbasis.
• Doe het condoom niet pas op het laatste moment aan, maar voor je begint te vrijen. Er kan namelijk ook voor de ejaculatie al sperma vrijkomen.
• Gebruik ook bij orale seks een condoom, want ook bij orale seks kan je besmet worden met hiv of andere soi.

• Het vrouwencondoom

Er bestaat een vrouwencondoom (Femidom), dat je zoals een tampon inbrengt in de vagina. Je kunt het net voor het vrijen inbrengen, maar ook uren op voorhand. Als het correct is ingebracht, is het even doeltreffend tegen hiv en andere soi als het mannencondoom. Net als het mannencondoom kan je het kopen in de apotheek, maar het is wel duurder.

• Het beflapje of liklapje

Het beflapje is een essentiële aanvulling op het condoom voor orale seks (cunnilingus en anilingus). Het voorkomt rechtstreeks contact tussen de mond en de vagina of anus. Het is te koop in seksshops, maar je kunt het ook zelf maken door een condoom of latexhandschoen open te knippen.

Het is aanbevolen dat meisjes zich vóór hun eerste seksueel contact laten vaccineren tegen het humaan papillomavirus (HPV). Het vaccin beschermt niet tegen alle vormen van HPV, maar wel tegen de vaakst voorkomende en de gevaarlijkste, die kanker kunnen veroorzaken. Een van de in België beschikbare vaccins beschermt ook tegen genitale wratten (condylomen). Praat erover met je arts.

Het is ook voor jongens aanbevolen dat ze zich laten vaccineren tegen HPV: niet alleen omdat mannen HPV kunnen overdragen op vrouwen, maar ook omdat HPV kankers van de mond en keel, de anus en de penis kan veroorzaken. Als je meerdere partners hebt, is een vaccin tegen hepatitis B aanbevolen. Ook wie een verhoogd risico op besmetting loopt, kan zich best laten vaccineren (gezondheidsprofessionals, cipiers, mensen die reizen naar gebieden waar hepatitis B vaak voorkomt enz.).

Het is belangrijk dat je je zo vaak als nodig laat testen om na te gaan dat je geen soi hebt opgelopen. Of het nu om hiv of een andere soi gaat, hoe sneller de ziekte wordt opgespoord, hoe beter ze kan worden behandeld en hoe kleiner het risico dat je iemand anders besmet. Meer informatie over de tests.

Een soi zo snel mogelijk behandelen maakt integraal deel uit van de preventie ervan. Voor hiv beschikken we op dit moment over drie behandelingen die kunnen voorkomen dat het virus zich verspreidt.

• Le TasP: een behandeling voor seropositieve personen die ervoor zorgt dat hun viral load ondetecteerbaar wordt zodat het virus niet meer kan worden doorgegeven.
• La PrEP: een preventieve behandeling voor seronegatieve personen die regelmatig risicocontacten hebben.
• Le PEP: een noodbehandeling voor seronegatieve personen die mogelijk werden blootgesteld aan hiv, om te voorkomen dat ze het virus oplopen.

Meer informatie over deze nieuwe preventiemethodes

Artikel tot stand gekomen in samenwerking met dr. Agnès Libois, specialist besmettelijke ziektes bij het UMC Sint-Pieter.