Vaccins: gevaarlijk voor de gezondheid?

De laatste jaren heeft de antivaccinatiebeweging de wind in de zeilen en wordt er veel fake news over vaccins de wereld rondgestuurd. We werpen een blik op het antivaccinatiestandpunt om zicht te krijgen op wat er van aan is en wat niet. 

De antivaccinatiebeweging kende veel aanhang in Frankrijk en heeft zich vervolgens verbreid naar andere Franstalige landen, waaronder België. Reden? Tijdens de jaren 90 had de Franse overheid een grootscheepse vaccinatiecampagne gelanceerd in scholen tegen hepatitis B. In die periode werden meerdere gevallen van multiple sclerose (MS) gerapporteerd en de Franse overheid heeft toen beslist om de vaccinatiecampagne on hold te zetten. Hoewel er nadien geen enkele studie een verband heeft kunnen aantonen tussen het hepatitis B-vaccin en multiple sclerose, was het kwaad geschied. Sindsdien kijken heel wat mensen met argusogen naar vaccins. 

Om de meldingen van MS in die periode te begrijpen, moet je de context in aanmerking nemen. In de jaren 90 werd het hepatitis B-vaccin op heel grote schaal toegediend (meer dan 75 miljoen dosissen tegen eind 1997). Het is dan ook niet verwonderlijk dat er in diezelfde periode gevallen van MS aan het licht kwamen, en enkel het toeval kan als schuldige worden aangewezen. Dit geldt des te meer omdat artsen sneller geneigd zijn om een MS-diagnose te rapporteren aan de gezondheidsdiensten als zij weten dat hun patiënt recent werd gevaccineerd (of eender welke andere medische behandeling heeft ondergaan).

De antivaccinatiebeweging wijst vaak op de aanwezigheid van aluminium in vaccins, maar ook op vreemde eiwitten (varken, ei). Wat is daar nu precies van aan?

           •         Aluminium: Aluminium wordt gebruikt in vaccins om de immuunrespons van het lichaam te bevorderen. De antivaxers, aanhangers van de antivaccinatiebeweging, stellen de vermeende toxiciteit van deze stof aan de kaak, vooral bij baby’s. In werkelijkheid krijgt een baby echter veel minder aluminium binnen door de vaccins die hij tijdens de eerste zes maanden van zijn leven krijgt (2,8 mg) dan via de moedermelk (7 mg) of de poedermelk (40 mg) die hij in diezelfde periode drinkt.

           •         Gelatine: Opgelet, fake news van de ergste soort! Wat tegenstanders ook zeggen, vaccins bevatten géén varkensgelatine. De gelatine die in bepaalde vaccins aanwezig is, is een synthetische en dus geheel artificiële gelatine.

           •         Eieren: Lange tijd was het griepvaccin, dat in eieren wordt gekweekt, gecontra-indiceerd voor wie een allergie aan eieren heeft. Tegenwoordig ondergaat het vaccin zo’n grondige zuiveringsprocedure dat het vaccin voor de meeste mensen met een allergie aan eieren ongevaarlijk is. Bij wie al eens een ernstige allergische reactie heeft gekregen (oedeem van Quincke, ademnood …) wordt echter uit voorzorg toch aangeraden om zich te laten vaccineren in het ziekenhuis. Voor de anderen kunnen enkel het gele koorts vaccin en het hondsdolheid vaccin voor problemen zorgen aangezien deze vaccins meer ei-eiwitten bevatten. Voor deze vaccins moet je dan ook vooraf je behandelend arts consulteren. 

Het enige echte risico dat in verband gebracht wordt met vaccins is de anafylactische shock. Dit is een heel extreme maar tegelijk uiterst zeldzame allergische reactie (1 geval op 1 miljoen vaccinaties). Een anafylactische shock treedt doorgaans op binnen de 15 tot 20 minuten nadat het vaccin werd geïnjecteerd. Daarom is het belangrijk om je in een ziekenhuis te laten vaccineren of om na de toediening nog enkele minuten bij de arts te blijven voordat je weer naar huis gaat.