Drie misverstanden over vaccins

Als er nu één onderwerp is waarover heel wat fake news circuleert, dan is het wel over vaccins. Een woordje uitleg bij drie hardnekkige misverstanden.

Het griepvaccin bevat geen enkel levend viraal deeltje. Het kan je dan ook helemaal niet infecteren met de griep. Je kan daarentegen wel besmet raken met het virus, ook al ben je gevaccineerd. Daarvoor zijn drie mogelijke verklaringen:

• Je bent besmet geraakt in de loop van de twee weken volgend op de inenting. Het vaccin beschermt je namelijk pas 10 tot 15 dagen na de vaccinatie.
• Je bent besmet geraakt door een ander wintervirus (het rhinovirus, bijvoorbeeld) of door een griepvirusstam die niet in het vaccin zit.
• Je bent effectief besmet met een griepvirusstam die het vaccin bevat. In dat geval zal je slechts in mindere mate last hebben van griepsymptomen en zal je sneller herstellen dan indien je geen griepvaccin zou hebben gekregen. 

Dit vals gerucht is ontstaan in 1998, toen een studie van dr. Andrew Wakefield werd gepubliceerd in het tijdschrift The Lancet. Dit onderzoek had betrekking op twaalf kinderen en suggereerde een mogelijk verband tussen de toediening van het MBR-vaccin en het optreden van symptomen van autisme. Hoewel er amper 12 proefpersonen werden bestudeerd, werd dit onderzoek met veel belangstelling onthaald door de internationale pers. Andere onderzoeken, waarbij duizenden kinderen werden onderzocht en de hypothese van dr. Wakefield categoriek werd verworpen, moesten het helaas met heel wat minder media-aandacht stellen. Zo ook de onthullingen die een Britse journalist van The Sunday Times, Brian Deer, in 2011 bekendmaakte. Hij had financiële banden ontdekt tussen Andrew Wakefield en een advocatenkantoor dat de ouders van autistische kinderen vertegenwoordigde bij een proces dat zij voerden tegen een fabrikant van het MBR-vaccin. 

Helaas, neen. De voorbije jaren steken mazelen- en kinkhoestepidemieën weer de kop op bij ons, met overlijdens tot gevolg. Bovendien gaat het toch over twee ziektes met een besmettingsgraad die tot de hoogste behoort. Gemiddeld wordt geschat dat iemand die de mazelen heeft opgelopen 15 tot 20 anderen besmet, wat amper minder is voor kinkhoest. Ter vergelijking: iemand die de seizoensgriep heeft opgelopen, zal het virus slechts overdragen op twee tot drie mensen. Het is dus onmiskenbaar dat de toediening van het MBR-vaccin een kwestie van volksgezondheid is. Voor de mazelen legt de WGO (Wereldgezondheidsorganisatie) de lat overigens heel hoog wat betreft de te bereiken vaccinatiedekking (percentage van de bevolking dat gevaccineerd wordt), namelijk 95 %. Als een lager percentage van de bevolking wordt ingeënt, bestaat er een aanzienlijk risico dat mazelenepidemieën heropflakkeren. In België zijn we ver van deze doelstelling verwijderd. Vlaanderen is er de flinkste leerling van de klas en behaalde in 2017 een vaccinatiedekking van 93 %, maar Brussel slaagt er slechts in om 76 % van zijn bevolking te vaccineren en Wallonië zelfs amper 70 %.