Een steenpuist begint als een rode, harde bult en verandert vervolgens in een witte puist gevuld met pus. Steenpuisten kunnen op elk deel van het lichaam verschijnen, maar gebieden met haar zoals het gezicht, de oksels, de rug en de dijen zijn bijzonder kwetsbaar.
Hoe herken je een steenpuist?
Een steenpuist lijkt op een grote, zeer pijnlijke puist. Het begint met roodheid en hardheid en ontwikkelt vervolgens een witte kop die pus bevat. Het is een infectie van de haarzakjes. Steenpuisten vormen zich vaak in gebieden met veel haar, zoals het gezicht, de baard bij mannen, de oksels, de rug, de billen en de dijen. In sommige gevallen verschijnen meerdere steenpuisten tegelijkertijd op dezelfde plek, wat een karbonkel vormt. Deze situatie vereist speciale medische aandacht.
Oorzaken van steenpuisten
Steenpuisten worden bijna altijd veroorzaakt door de gouden stafylokok. Deze bacterie komt veel voor in de omgeving, maar kan ook op de huid, in de neusholtes of in het spijsverteringskanaal leven. Ongeveer 30% van de volwassenen herbergen deze bacterie zonder symptomen van infectie te vertonen, maar ze kunnen de bacterie wel overdragen aan anderen. Besmetting gebeurt voornamelijk door direct contact of door gedeelde voorwerpen.
Wanneer een arts raadplegen voor een steenpuist?
- Als de steenpuist gepaard gaat met koorts, wat duidt op een ernstigere infectie.
- In geval van een karbonkel, dat wil zeggen een cluster van meerdere steenpuisten.
- Als steenpuisten terugkerend of meervoudig zijn (furunculose).
- Wanneer steenpuisten op verschillende plaatsen op het lichaam verschijnen. Een orale antibioticabehandeling kan nodig zijn om verspreiding van de infectie te voorkomen.
Steenpuist: voorzorgsmaatregelen om besmetting te voorkomen
Een steenpuist is besmettelijk. De pus in de puist is geïnfecteerd met de bacterie. Door de laesie met de vingers aan te raken, kan de infectie zich verspreiden naar andere delen van het lichaam of naar andere mensen. Het is cruciaal om een steenpuist niet te manipuleren. Was altijd je handen voor en na elk contact met het geïnfecteerde gebied. Gebruik water en zeep en desinfecteer eventueel met een handdesinfecterend middel.
Een bacteriële infectie van de haarzakjes
De haarzakjes zijn een huidstructuur die de haarwortel omringt. Het omvat een talgklier en een spier die de haar laat rechtop staan. De talgklier produceert talg, een olieachtige substantie die de huid en het haar hydrateert. De spier die de haar laat rechtop staan veroorzaakt vaak kippenvel. Wanneer de gouden stafylokok in de haarzakjes doordringt, veroorzaakt deze een infectie. Deze infectie leidt tot necrose en verwijdering van het geïnfecteerde haarzakje, waardoor een abces ontstaat. Na verwijdering door het immuunsysteem blijft er een rode krater op de huid achter.
Meest getroffen gebieden
Steenpuisten verschijnen vaak op lichaamsdelen die onderhevig zijn aan wrijving of warmte. Veelvoorkomende getroffen gebieden zijn:
- Het gezicht, met name de neus
- De billen
- De schaamstreek
- De nek
- De oksels Deze gebieden zijn gevoeliger voor steenpuisten vanwege de aanwezigheid van haar en de omstandigheden die de bacteriegroei bevorderen.
Verschil tussen een steenpuist en een abces
Het is belangrijk om een steenpuist te onderscheiden van een abces. Een abces is een ophoping van pus in de huidweefsels (dermis en/of hypodermis), terwijl een steenpuist specifiek een infectie is van een haarzakje. Als een steenpuist niet wordt behandeld, kan deze zich ontwikkelen tot een abces, wat medische tussenkomst vereist.
Risicofactoren voor het ontstaan van steenpuisten
Verschillende factoren kunnen het ontstaan van steenpuisten bevorderen, zoals:
- Overmatig zweten
- Strakke kleding
- Slechte huidhygiëne
- Huidwonden
- Contact met iemand die besmet is met de gouden stafylokok
- Behandelingen met corticosteroïden, met name voor eczeem
- Herhaalde wrijving, zoals bij het beoefenen van bepaalde sporten
Risicopersonen
Sommige mensen lopen een groter risico om steenpuisten te ontwikkelen vanwege hun lichamelijke conditie of levensstijl. Risicopersonen zijn onder andere:
- Mensen met diabetes
- Mensen met obesitas
- Personen met een verzwakt immuunsysteem
- Sporters, vanwege constant zweten en wrijving
Mogelijke complicaties van steenpuisten
Furunculose: herhaalde steenpuisten
Furunculose wordt gekenmerkt door het vaak voorkomen van steenpuisten. Deze aandoening vereist speciale medische aandacht om de onderliggende oorzaak te identificeren en te behandelen.
Abces
In sommige gevallen kan de infectie van een steenpuist zich verspreiden naar de omliggende weefsels, waardoor een abces ontstaat. Medische tussenkomst is dan noodzakelijk.
Karbonkel
Een karbonkel is een ophoping van steenpuisten die onderhuids verbonden zijn door tunnels. Deze aandoening veroorzaakt meestal koorts en vereist medische behandeling.
Andere complicaties
Hoewel zeldzaam, kunnen ernstige complicaties zoals sepsis optreden als een steenpuist niet wordt behandeld. Dit is vooral gevaarlijk voor mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Wat veroorzaakt het ontstaan van een steenpuist?
Steenpuisten ontstaan door een combinatie van externe en interne factoren. Slechte hygiëne, herhaalde wrijving en de aanwezigheid van bacteriën zoals de gouden stafylokok zijn de belangrijkste oorzaken. Mensen die in contact komen met geïnfecteerde personen of in warme, vochtige omgevingen leven, lopen ook risico.
Door de oorzaken en risicofactoren van steenpuisten te begrijpen, is het mogelijk om preventieve maatregelen te nemen om hun optreden te verminderen en complicaties te voorkomen.