Wat is een steenpuist?

Au! Zit er een harde en pijnlijke rode pukkel op je huid? Misschien heb je dan te maken met een steenpuist of furunkel, een diepe ontsteking van een haarzakje, dikwijls veroorzaakt door een gouden stafylokok.

Een furunkel lijkt op een grote, bijzonder pijnlijke puist, die eerst rood en hard is, maar snel verandert in een pukkel met geelwitte kop gevuld met etter. We hebben hier te maken met een diepe infectie van de basis van het haar, het haarzakje of de talgklier. Ze wordt veroorzaakt door een bacterie, gewoonlijk een gouden stafylokok. Steenpuisten kunnen ontstaan op het gezicht en het lichaam. Bij mannen worden de behaarde zones het vaakst getroffen: de baard, oksels, rug, schouders, billen, dijen … In sommige gevallen vormen zich meerdere steenpuisten op een en dezelfde plek. We spreken dan over een karbonkel, een opeenhoping van furunkels op aangrenzende haarzakjes. 

Steenpuisten worden bijna altijd veroorzaakt door een bacterie, de zogenaamde gouden stafylokok (Staphylococcus aureus), die aanwezig is in de omgeving, maar zich ook kan vasthechten op de huid, in de neusholten en het spijsverteringskanaal. Bij ongeveer 30% van de volwassenen is de stafylokok permanent aanwezig, vaak in de neusholten. Die personen zijn dan wel ‘drager’ van de bacterie, maar krijgen daarom niet noodzakelijk een infectie. Zonder het te weten, kunnen ze de bacterie echter wel doorgeven aan andere mensen. 

In de meeste gevallen vereist een steenpuist geen specifieke aanpak. Je kunt ze thuis behandelen, met medicatie die je vindt in de apotheek. Maar in sommige gevallen ontstaan er complicaties en dan is het nodig om je een orale antibioticakuur te laten voorschrijven door de arts.

• Als de steenpuist gepaard gaat met koorts, een teken van infectie
• Als je te maken hebt met een karbonkel (een opeenhoping van meerdere steenpuisten)
• Als de steenpuist regelmatig terugkeert
• Als er sprake is van meerdere furunkels (zogenaamde furunculose): dan verschijnen er steenpuisten op diverse lichaamsdelen (opeenvolgend of tegelijk)

Een steenpuist is een besmettelijke infectie. De etter in de puist is besmet door de bacterie. Als je het letsel aanraakt met je vingers kun je dus andere personen aansteken en ontstaat er ook een risico op zelfbesmetting op andere lichaamsdelen. Knijp je steenpuist dan ook nooit uit! Bovendien bestaat er dan ook een gevaar van superinfectie met de bacteriën op je vingers. Was je handen dus grondig met water en ontsmettende zeep voor en na je de furunkel aanraakt, en gebruik daarna eventueel een hydroalcoholische gel.