Steenpuist: wat zijn de oplossingen?

Wil je zo snel mogelijk komaf maken met die lelijke steenpuist? Volg dan onze tips!

Als je niets doet, gaat de steenpuist meestal vanzelf over. Maar toch volg je best enkele verzorgingstips, om te voorkomen dat de etter in de furunkel zich verspreidt naar andere lichaamsdelen (zelfbesmetting) of dieper doordringt. Dat is belangrijk om recidief te voorkomen, en ook om eventuele complicaties te vermijden, zoals wondroos, meervoudige, diepere furunkels en zelfs bloedvergiftiging wanneer de bacterie in de bloedbaan terechtkomt. Maar als je de steenpuist goed verzorgt, dan zijn dergelijke complicaties gelukkig zeldzaam. Wel gebeurt het dat een steenpuist enkele maanden of jaren later opnieuw opduikt op dezelfde plaats.

De correcte aanpak hangt af van het stadium van de infectie:

•  Rode bult: vermijd om de steenpuist aan te raken en ontsmet ze, samen met de huid errond, met een desinfecterende, bij voorkeur kleurloze oplossing (bijvoorbeeld chloorhexidine), zodat je ziet hoe de puist evolueert. Doe dat gedurende tien dagen. Als de steenpuist zich op een behaarde zone bevindt (baard, billen ...), ontsmet dan ook je scheermes. Gebruik het enkele dagen niet. 
•  Witte punt: breng een desinfecterende oplossing aan. Knijp de steenpuist vooral niet uit, want zo bestaat het risico dat de etter dieper doordringt in de huid. Op die manier verspreidt de steenpuist zich misschien in de bloedbaan, met een ernstige infectie als gevolg. Laat de puist daarom rijpen en spontaan openbarsten. 
• Opengebarsten puist: breng gedurende zeven à tien dagen een vrij verkrijgbare lokale antibioticazalf aan en dek de puist af met een pleister.

Eventuele korsten verwijder je voorzichtig met een kompres gedrenkt in fysiologisch serum. Daarna desinfecteer je. Was je handen grondig met water en zeep telkens wanneer je de steenpuist aangeraakt hebt. Desinfecteer daarna met een hydroalcoholische gel om te voorkomen dat de bacteriën zich elders over de huid verspreiden en zo nog meer furunkels veroorzaken.

Wanneer de steenpuist nog een rode bult is, vermijd aanraking. Desinfecteer het getroffen gebied en de omliggende huid met een kleurloze antiseptische oplossing, zoals chloorhexidine, gedurende tien dagen. Als de steenpuist zich in een harig gebied bevindt, desinfecteer uw scheerhulpmiddelen en stop tijdelijk met het gebruik ervan. 

Wanneer de steenpuist een witte kop met pus ontwikkelt, blijf dan een desinfecterende oplossing aanbrengen. Druk niet op de steenpuist, omdat dit de pus dieper in de huid kan duwen, wat het risico op een ernstige infectie vergroot. Laat de steenpuist rijpen en spontaan doorbreken. 

Zodra de steenpuist is doorgebroken en de pus eruit is, breng een lokale antibioticacrème aan gedurende 7 tot 10 dagen en bedek het gebied met een verband. Als er korstjes ontstaan, verwijder deze dan voorzichtig met een met fysiologische zoutoplossing doordrenkte kompres en desinfecteer het gebied. Was na elke handeling uw handen met water en zeep en desinfecteer ze met een handalcoholgel om de verspreiding van bacteriën te voorkomen.

Met de juiste behandeling geneest een steenpuist vlot, gewoonlijk in acht tot tien dagen. Als de steenpuist nog rood kleurt of nog niet rijp is, kun je lauwe, in fysiologisch serum gedrenkte kompressen aanbrengen. Die verzachten niet alleen de pijn, maar versnellen ook de rijping. Stop daarmee zodra de etter vrijkomt, want anders zorg je ervoor dat de bacteriën opnieuw toenemen. Na de genezing kan er een klein litteken achterblijven, zeker bij een grote furunkel. Zit er niet aan te peuteren en open de puist niet zelf om dat te vermijden.

In het geval van een karbonkel (opeenhoping van meerdere steenpuisten), meervoudige furunkels (furunculose) of een recidiverende steenpuist is een orale antibioticakuur noodzakelijk. Een uitstrijkje kan interessant zijn om te achterhalen welke bacterie de boosdoener is en om een doeltreffende behandeling te bepalen. Zo vermijd je meerdere antibioticakuren na elkaar die niet werken in het geval van een multiresistente bacterie. Bovendien kan het nuttig zijn om de neus te desinfecteren met een antibioticacrème, want soms is dat een infectiehaard die regelmatig andere lichaamsdelen herbesmet. In al die gecompliceerde gevallen is het dus aangewezen om langs te gaan bij een arts. 

Persoonlijke hygiëne speelt een cruciale rol bij de preventie van steenpuisten. Dagelijkse reiniging met water en zeep is voldoende om een goede huidhygiëne te behouden. Vermijd het delen van persoonlijke voorwerpen zoals handdoeken en scheerapparaten. Als je terugkerende steenpuisten of aanhoudende symptomen heb, zoals gele afscheiding in de neus, raadpleeg dan een arts. Deze kan antibiotische crèmes voorschrijven om de geïnfecteerde gebieden te desinfecteren en nieuwe infecties te voorkomen. 

Blijf goed gehydrateerd: Drink veel water om een goede hydratatie van de huid te behouden en te helpen bij het elimineren van gifstoffen uit het lichaam. 

Versterk jouw immuunsysteem: Volg een uitgebalanceerd dieet rijk aan vitamines en mineralen om jouw immuunsysteem te ondersteunen. Zorg voor voldoende slaap en regelmatige lichaamsbeweging.

Vermijd irriterende stoffen: Draag losse en ademende kleding om wrijving en zweetophoping te voorkomen, wat de huid kan irriteren en de vorming van steenpuisten kan bevorderen. 

Door deze aanbevelingen voor de behandeling van steenpuisten te volgen, kun je deze huidinfectie effectief beheersen en de risico's op complicaties verminderen. De juiste behandeling en een goede hygiëne zijn essentieel voor een snelle genezing en het voorkomen van terugval. Als je terugkerende steenpuisten of aanhoudende symptomen heb, raadpleeg dan een zorgverlener voor een passende behandeling. 

Een goede lichaamshygiëne is heel belangrijk om het aantal bacteriën op het huidoppervlak te beperken. Overdrijf daarbij niet, want dat heeft het omgekeerde effect. Jezelf dagelijks wassen met water en zeep volstaat. Als je regelmatig last hebt van furunkels of als je voortdurend gele neusloop en/of korstjes in de neus hebt, kan dat wijzen op de permanente aanwezigheid van bacteriën. In dat geval raadpleeg je ook best een arts. Die kan je dan een antibioticacrème voorschrijven om je neus te desinfecteren. 

Artikel geschreven in samenwerking met dr. Françoise Poot, dermatoloog aan het Erasmusziekenhuis.