Hoe raak je uit een burn-out?

Om te herstellen van een burn-out zet je je job even op een laag pitje en leg je je leven onder de loep. Bij wie vind je hulp? Wanneer begin je opnieuw te werken? Hoe vermijd je een terugval? We zetten alles op een rijtje!

Een burn-out komt niet plots uit de lucht gevallen. Het is een langzaam proces, dat vaak maanden en zelfs jaren duurt, en in drie fasen tot een toestand van complete overspanning leidt. Afhankelijk van de fase moet men het probleem anders aanpakken …

Eerste fase: emotionele uitputting

De persoon krijgt het moeilijk om met de dagelijkse stress om te gaan. Hij wordt prikkelbaar, ontwikkelt concentratieproblemen en kan zijn emoties moeilijk intomen. Behandeling: gas terugnemen en opvakantie gaan

Tweede fase: ontmenselijking

De persoon krijgt de stress niet meer onder controle en om zich daar tegen te beschermen zondert hij zich af van de anderen. Hij gedraagt zich vaak agressief of onverschillig tegenover collega’s, leidinggevenden en ook vrienden en familie. Zelfs een vakantie helpt niet langer om stoom af te blazen. Behandeling: raadpleeg een arts en praat over je problemen. Vaak is het nodig om 4 tot 6 maanden ziekteverlof te nemen.

Derde fase: complete burn-out

De persoon is volledig op, stort in en de burn-out is een feit. Hij verliest zijn levenslust, zijn motivatie en alle vertrouwen in zichzelf. Vaak treedt er ook zelfvervreemding op. Het wordt onmogelijk om te werken, omdat de persoon wegzakt in een depressie of omdat hij een fysieke aandoening krijgt (infarct, beroerte …) Behandeling: ziekteverlof van 1 tot 2 jaar en soms meer is nodig.

Als je denkt het slachtoffer te zijn van een burn-out, zoek je in de eerste plaats best hulp bij je huisarts, die een volledige medische check-up zal doen. Op die manier kan hij andere gezondheidsproblemen uitsluiten en de fysieke symptomen van de burn-out behandelen. Als er een vertrouwensband is, kun je ook het advies inwinnen van de bedrijfsarts. In het prille stadium van een burn-out kan hij een goede bondgenoot zijn om concrete oplossingen te vinden voor een betere werksituatie (een andere functie of afdeling, een ander dienstrooster, deeltijds werken …). Vanaf de tweede fase van de burn-out moet je beslist een psychotherapeut consulteren. Samen met hem overloop je de factoren die aan de basis liggen van de burn-out om een terugval – dit komt immers vaak voor – te voorkomen. Overleg met je huisarts en zoek samen met hem een specialist die bij je past. In het beste geval is dat een klinisch psycholoog met een opleiding psychotherapie en een specialisatie in burn-out. Daarnaast kun je eveneens een beroep doen op een professionele hulpverlener om te achterhalen welke concrete oplossingen jouw manier van werken kunnen veranderen (een betere organisatie, prioriteiten stellen, leren delegeren, een team managen …).

Een werknemer die herstelt van een burn-out heeft vier keer meer kans op terugval. Het is dan ook noodzakelijk om een en ander te veranderen:

• Nadenken over de betekenis van je werk en over de elementen in je persoonlijkheid die burn-out in de hand werken – samen met een psychotherapeut kun je aan die punten werken.
• In je privéleven op zoek gaan naar wat er je gelukkig maakt (gezin, familie, vrienden, hobby’s …) en daar tijd en aandacht aan besteden.
• Je manier van werken verbeteren (een aantal dingen leren, zoals delegeren, organiseren, nee zeggen, niet werken ’s avonds en in het weekend …)
• Je loopbaan aanpassen overschakelen op een parttimebaan, wijzigen van functie, team, afdeling, bedrijf, nadenken over een carrièreswitch …

Samen met je therapeut bespreek je wanneer de tijd rijp is voor werkhervatting. Dat moet geleidelijk gebeuren, aanvankelijk bijvoorbeeld deeltijds. Periodes van terugval maken deel uit van het genezingsproces. Analyseer ze samen met je therapeut om de oorzaken te achterhalen.

Artikel geschreven in samenwerking met dr. Michel Delbrouck, arts-psychotherapeut, psychoanalist, docent psychopathologie en auteur van het boek ‘Comment traiter le burn-out’ (Ed. De Boeck).