Huishouden en kinderen: een bron van stress

Wanneer we het over stress hebben, denken we vaak automatisch aan ons werk. Maar de verplichtingen die samengaan met een huishouden en een gezin zijn ook een grote bron van stress en uitputting … In die mate dat we zelfs spreken van een ‘parentale burn-out’.

Voor je gezin zorgen, wat houdt dat eigenlijk in? Twee tot drie maaltijden per dag, het huishouden, de was, de vaat, de schoolverplichtingen van de kinderen ... En dan hebben we het nog niet over de administratie, de auto, doktersafspraken, klusjes, vakanties en nog zo veel meer! Het is natuurlijk allemaal gewoon het leven, maar het is ook werk. En dit werk komt bovenop onze echte job, waarvoor we betaald worden. Al die taken kunnen voor behoorlijk wat stress en vermoeidheid zorgen bij ouders.

Wanneer ouders lijden onder chronische ouderlijke stress en dit niet voldoende kunnen compenseren, kunnen ze een echt uitputtingssyndroom ontwikkelen dat een ‘parentale burn-out’ genoemd wordt.

• Uitputting: kan fysiek (een intense vermoeidheid waarvoor wat rusten niet helpt), emotioneel (‘ik kan niet meer’) en/of cognitief (‘ik kan niet meer nadenken’) zijn.
• Emotionele afstand met de kinderen: ontstaat wanneer de uitputting aanhoudt. Wanneer de ouder te moe is, heeft hij niet meer de energie om te investeren in een relatie. Hij hecht nog maar weinig belang aan wat zijn kinderen voelen, hij kan niet meer laten zien dat hij veel van hen houdt …
• Een verlies aan efficiëntie en vervulling in de ouderrol: ondanks alle inspanningen van de ouder, slaagt hij er niet meer in om zijn rol te vervullen en heeft hij er ook geen plezier meer in.

Het teken aan de wand? Het contrast tussen de ouder die hij was en de ouder die hij nu is. Hij herkent zichzelf niet meer. Hij vindt dat hij niet meer de goede ouder is die hij was voor zijn kinderen en schaamt zich.

Je kunt de wetenschappelijk onderbouwde onlinetest doen om na te gaan of je symptomen vertoont van een parentale burn-out en of je risico loopt. Er bestaan immers een hele reeks risicofactoren (isolement, vermoeidheid, hyperinvestering, drang naar perfectie, niet nee kunnen zeggen enz.) en beschermingsfactoren (hulp van familieleden, steun van de echtgenoot/echtgenote, mogelijkheid om de emoties te ventileren, fouten tolereren enz.). Wanneer het evenwicht tussen beide te lang uit balans is, kan de ouder in een burn-out sukkelen.

• Identificeer de risicofactoren voor parentale burn-out en zoek hoe je de beschermingsfactoren kan opvoeren als tegenbalans.
• Beperk je niet tot je ouderrol: neem ook tijd voor jezelf en als koppel.
• Idealiseer het ouderschap niet: er zijn moeilijke momenten, dat is normaal en daar moet je op voorbereid zijn.
• Aanvaard dat de perfecte ouder niet bestaat.
• Voorzie activiteiten waar zowel de kinderen als de ouders deugd van hebben.

Als je je uitgeput voelt, is het belangrijk om dit aan iemand uit je omgeving of een specialist te vertellen en om hulp te zoeken. Er bestaan workshops voor uitgeputte ouders, gespecialiseerde verenigingen om je te ondersteunen (Kind en Gezin, Gezinsbond, centra voor gezinsplanning enz.) en netwerken om je te helpen.