Verslaafd aan benzodiazepinen en Z-drugs ? Je apotheker is er voor je.

Lukt slapen niet meer zonder slaappillen en wil je af van je verslaving aan benzo’s en aanverwante geneesmiddelen (Z-drugs)? Waarom maak je geen gebruik van het programma voor geleidelijke afbouw? Het wordt omkaderd door je arts en apotheker en wordt terugbetaald door het RIZIV. We leggen je uit wat dit programma precies inhoudt.

https://www.multipharma.be/dw/image/v2/BDGN_PRD/on/demandware.static/-/Library-Sites-MultipharmaSharedLibrary/default/dw50692704/Home/blog/Seasonal-Campaigns/2024%2001%20Slaapproblemen/image-1-981x654.jpg?sw=768&sfrm=png

België is qua gebruik van benzo’s en aanverwante geneesmiddelen (Z-drugs) een van de koplopers in Europa. Jaarlijks gaan er zo’n 12 miljoen doosjes over de toonbank, en dat al 10 jaar lang. Dit betekent dat één Belg op de tien regelmatig slaapmiddelen neemt of dit al lange tijd doet. Onderzoek heeft aangetoond dat één gebruiker op drie al minstens 8 jaar lang benzodiazepines gebruikt, terwijl deze geneesmiddelen vanwege hun verslavende werking slechts voor een kortere periode bedoeld zijn.

Wanneer gewenning optreedt, en dat gebeurt zeer snel, word je er mentaal en fysiek afhankelijk van. Je kan niet meer zonder om te slapen en je moet de dosis telkens opvoeren om hetzelfde effect te verkrijgen. Daarbij komt dat benzo’s gepaard gaan met heel wat ongewenste effecten en bijwerkingen. Zo veroorzaken ze geheugenproblemen, concentratieproblemen, vermoeidheid en een gebrek aan energie overdag. Dit verhoogt het risico op vallen en op ongevallen voor wie zich in het verkeer begeeft of machines gebruikt.

Het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten) heeft een onderzoek uitgevoerd naar het gebruik van benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen bij meer dan 800 patiënten in België. Een derde van de patiënten vertoonde tekenen van psychologische afhankelijkheid. De meeste slikten al langer dan een jaar slaappillen en deden reeds vruchteloze pogingen om te stoppen.

Om iets te doen aan dit volksgezondheidsprobleem werd op 1 februari 2023 een programma voor geleidelijke afbouw ingevoerd. Het moet chronische gebruikers helpen om stapsgewijs van hun verslaving af te geraken. Het programma steunt op een multidisciplinaire aanpak, waarbij de voorschrijvende arts, de apotheker en de patiënt betrokken zijn.

https://www.multipharma.be/dw/image/v2/BDGN_PRD/on/demandware.static/-/Library-Sites-MultipharmaSharedLibrary/default/dw6af5e96f/Home/blog/Seasonal-Campaigns/2024%2001%20Slaapproblemen/sommeil-981x654-6.jpg?sw=768&sfrm=png

Het geleidelijke afbouwprogramma voor benzodiazepines en Z-drugs in de praktijk

Naast het verstrekken van geneesmiddelen speelt de apotheker een belangrijke rol bij de opvolging van de geneesmiddelenconsumptie van zijn patiënten. Het nieuwe afbouwprogramma dat onlangs in apotheken werd ingevoerd, speelt hierop in.

1. Wat houdt het programma in?

Het gaat om een geleidelijke afbouw van slaappillen met behulp van een magistrale bereiding in capsulevorm, bereid door de apotheker. Het programma wordt voorgeschreven door de arts en terugbetaald door het RIZIV. Het zorgt voor een geleidelijke ontwenning in 50 tot 360 dagen.

2. Voor wie is het programma bestemd?

Het programma richt zich tot elke volwassene die niet in een woonzorgcentrum (of andere instelling) verblijft en die al minstens 3 maanden één benzodiazepine of Z-drug gebruikt, met een dosering van maximaal 3 keer de gebruikelijke dosering, met als hoofdindicatie slapeloosheid. Patiënten verbinden zich ertoe het volledige afbouwprogramma in één apotheek te doorlopen en geen andere benzodiazepines of Z-drugs te gebruiken dan voorzien in hun programma. De patiënten moeten hun apotheker toestemming geven voor het delen van gezondheidsgegevens (eHealth Consent).

3. Hoe?

Na het ondertekenen van een overeenkomst met zijn patiënt, stelt de arts in overleg met de patiënt het geschikte afbouwprogramma op. De patiënt geeft dit ondertekende formulier af aan zijn apotheker naar keuze, die het eveneens ondertekent en bewaart. De apotheker biedt een kennismakings- en een opvolgingsgesprek aan, geeft informatie en beantwoordt alle eventuele vragen. Hij begeleidt en motiveert zijn patiënt tijdens het volledige afbouwproces en maakt magistrale bereidingen, op voorschrift van de arts, waarbij de hoeveelheid van het actief bestanddeel geleidelijk aan wordt verminderd.

4. Hoe lang?

Er zijn verschillende gefaseerde afbouwschema’s mogelijk (bijvoorbeeld per 10%). Ze duren 50 tot 360 dagen. Het aantal en de duur (5, 7 of 10 fasen van 10, 20 of 30 dagen) worden bepaald door de arts, zodat de dosering geleidelijk aan kan worden afgebouwd volgens de behoeften van de patiënt. Er worden minstens twee afspraken voorzien tijdens dit traject, zodat de patiënt feedback kan geven over zijn of haar resultaten. Bij problemen kan de apotheker verder advies geven.

5. Hoeveel kost het?

Naast de doktersafspraken betaalt de patiënt enkel de verpakking(en) van het door hem/haar gebruikte actief bestanddeel dat de apotheker gebruikt voor de magistrale bereidingen, zonder enig supplement voor de bereiding, het advies van de apotheker en de twee gesprekken. Voor elke patiënt worden maximaal 2 programma’s terugbetaald binnen een periode van 3 jaar.

Is dit iets voor jou? Alleen een geleidelijk afbouwprogramma kan je helpen. Wij helpen je, samen met je arts, om komaf te maken met je verslaving aan benzodiazepines en Z-drugs.