Hoe behandel je koorts bij baby's, kinderen en volwassenen?
Koorts is een veelvoorkomend symptoom dat op elke leeftijd voorkomt en kan worden veroorzaakt door verschillende infecties, ziekten of ontstekingsreacties. In dit artikel leggen we uit hoe je koorts bij baby's, kinderen en volwassenen het beste behandelt.
Koorts bij zuigelingen & baby's
Wat zijn de symptomen?
Net als bij volwassenen is het belangrijkste symptoom van koorts bij baby's een temperatuur die hoger is dan normaal. Andere symptomen zijn een warme huid, een verhoogde prikkelbaarheid en een verminderde eetlust. Bij zuigelingen wordt een lichaamstemperatuur boven de 38°C als koorts beschouwd.
Hoe neem je de temperatuur bij een baby?
De meest efficiënte methode om de temperatuur bij een baby te meten, is nog steeds de rectale thermometer. Duw hiervoor de punt voorzichtig in de anus (ongeveer 2,5 cm) en wacht 30 seconden of tot je een pieptoon hoort. Zorg ervoor dat je de thermometer goed schoonmaakt met een ontsmettingsmiddel voor en na elk gebruik.
Hoe laat je de koorts zakken?
Matige koorts is een normale reactie van het immuunsysteem om een infectie te bestrijden. Een te hoge temperatuur (39,5°C) veroorzaakt echter ongemak (rillingen, hoofdpijn) en kan leiden tot complicaties zoals stuiptrekkingen of uitdroging.
Zodra de lichaamstemperatuur boven de 38°C stijgt:
- Dien je daarom een pijnstiller toe zoals paracetamol om de koorts te doen zakken. Respecteer de juiste dosis en de minimale tussentijd.
- Leg een vochtige doek op het voorhoofd om de temperatuur te verlagen.
- Kleed je baby niet te warm om oververhitting te voorkomen.
- Geef hem of haar regelmatig iets te drinken om uitdroging te voorkomen.
Welke dosis pijnstiller geef je een baby?
De juiste dosis hangt voornamelijk af van het gewicht van de baby. Geneesmiddelen worden vaak toegediend in milligram (mg) per kilogram (kg). Om te weten welke dosis paracetamol je moet geven en hoe vaak, raadpleeg je best je apotheker of arts, zeker als je baby jonger is dan 3 maanden. Overdosering kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Bewaar zeker ook de originele pipet van het geneesmiddel. Hierop staan de exacte maten in functie van het specifieke product.
Wanneer raadpleeg je een arts?
Of je nu pas ouder bent geworden of een kroostrijk gezin hebt:
- Raadpleeg je arts als de temperatuur hoger is dan 38°C bij een baby jonger dan 3 maanden, of als ze hoger is dan 39°C bij een baby van 3 tot 6 maanden.
- Als de koorts gepaard gaat met andere ernstige symptomen zoals stuiptrekkingen, ademhalingsmoeilijkheden of huiduitslag, neem dan onmiddellijk contact op met een arts.
- Houdt de koorts langer dan 24 uur aan, raadpleeg dan je kinderarts. Hij zal de onderliggende oorzaak nagaan en een gepaste behandeling voorstellen.
Koorts bij kinderen
Wat zijn de symptomen?
De symptomen van koorts bij kinderen kunnen variëren in functie van hun leeftijd, de oorzaak van de koorts en de ernst van de onderliggende infectie. De meest voorkomende symptomen van koorts bij kinderen zijn echter: een lichaamstemperatuur boven de 38°C, rillen of beven, lusteloosheid, prikkelbaarheid, hoofdpijn, spier- of gewrichtspijn en een gebrek aan eetlust.
Hoe neem je de temperatuur van een kind?
Een digitale thermometer geeft een nauwkeurig resultaat en is gemakkelijk te gebruiken. Je vindt verschillende soorten thermometers voor kinderen bij de apotheek, waaronder orale, oor-, voorhoofd- en rectale thermometers.
- De koorts meten via de anus blijft de meest betrouwbare methode.
- Vanaf 4 of 5 jaar kan een thermometer worden gebruikt die je onder de tong en achter de kiezen legt. De meting zal nauwkeurig zijn, maar vereist wel een goede medewerking van je kind.
- Een ander alternatief is om de temperatuur te nemen onder de oksel, waarbij de punt van de thermometer goed onder de arm moet blijven.
- Gebruik je een oorthermometer, wees dan voorzichtig met het uiteinde ter hoogte van het trommelvlies.
- De temperatuur die wordt aangegeven door een voorhoofdthermometer is minder betrouwbaar dan de andere methoden, maar wel handig als je kind slaapt.
Hoe laat je de koorts zakken?
Als de temperatuur boven de 37,5°C (oraal 38°C) stijgt, zijn koortswerende middelen de beste manier om de temperatuur te doen zakken. Er zijn twee belangrijke soorten producten op de markt voor pijnstilling: paracetamol en ibuprofen (een ontstekingsremmer). Artsen en apothekers geven de voorkeur aan paracetamol omdat het de minste contra-indicaties heeft.
Volg de dosering en intervallen tussen de doses die worden aangegeven in de bijsluiter nauwkeurig op. Aarzel in geval van twijfel niet om advies te vragen aan je apotheker.
Welke dosis pijnstiller geef je aan een kind?
Om koorts te doen zakken, hangt de dosis pijnstiller die je moet toedienen niet af van de leeftijd van je kind, maar van zijn of haar constitutie. Hiervoor verwijzen artsen en apothekers meestal naar het gewicht van het kind. Het is daarom belangrijk om je kind regelmatig te wegen, want paracetamol werkt langzamer en minder efficiënt bij een te lage dosis.
Wanneer raadpleeg je een arts?
Is de temperatuur van je kind 39°C of houdt de koorts na 72 uur nog steeds aan, maak dan een afspraak bij de dokter, vooral als de koorts gepaard gaat met verontrustende tekenen. Neem in geval van stuiptrekkingen, ademhalingsmoeilijkheden, nekstijfheid, ernstige huiduitslag, aanhoudend braken of extreme slaperigheid onmiddellijk contact op met je arts of bel 112.
Koorts bij volwassenen
Wat zijn de symptomen?
Voor volwassenen gaan we ervan uit dat je koorts hebt als je temperatuur stijgt tot 38°C. Koorts gaat meestal gepaard met rillingen, hoofdpijn en een gevoel van algehele malaise. In het geval van koorts bij volwassenen is het belangrijk om de oorzaak te achterhalen. Deze kan variëren van gewone virale aandoeningen (zoals een neusverkoudheid, oor-, maag-darm- of keelontsteking) tot meer ernstige infecties (zoals seizoensgriep of Covid-19).
Hoe neem je de temperatuur van een volwassene?
Er zijn verschillende soorten thermometers, onder meer galliumthermometers (in glas en met schaalverdeling), elektronische thermometers (met vloeibare kristallen) en infraroodthermometers (snelle meting). Ongetwijfeld weet je hoe je je temperatuur moet nemen en heb je je eigen voorkeursmethode.
Er zijn echter enkele verschillen afhankelijk van de methode:
- Rectaal: de rectale temperatuur geeft de kerntemperatuur van het lichaam aan. Het is de meest nauwkeurige en betrouwbare meting. We hebben het over koorts wanneer de meting meer dan 38°C aangeeft.
- Axillair (onder de oksel): iets lager dan de rectale temperatuur, we hebben het over koorts wanneer de meting meer dan 37,5°C aangeeft.
- Oraal: de resultaten zijn vergelijkbaar met het meten onder de oksel, maar kunnen fluctueren in functie van wat je hebt gegeten of gedronken. Neem bijvoorbeeld je temperatuur niet net na het drinken van een warme of koude drank, want dit beïnvloedt de resultaten.
- Auriculair (via het oor): de resultaten zijn gelijk aan die genomen onder de oksel.
- Voorhoofd: het meten van de temperatuur is minder nauwkeurig dan de andere methoden, omdat ze kan worden beïnvloed door externe factoren zoals luchtstroming, haar of zweet.
Hoe laat je de koorts zakken?
Met pijnstillers natuurlijk. Het aanbod aan pijnstillers om koorts te verlagen, is indrukwekkend. Onthoud dat veel producten een van de twee belangrijkste werkzamebestanddelen, paracetamol of ibuprofen (niet-steroïde ontstekingsremmer), bevatten. Je apotheker is het best geplaatst om je te begeleiden en te adviseren over het productaanbod.
Welke dosis paracetamol of ibuprofen geef je aan een volwassene?
De dosis pijnstiller die aan een volwassene moet worden toegediend, hangt af van het type geneesmiddel en de ernst van de koorts.
Lees hiervoor de bijsluiter zorgvuldig. De gebruikelijke dosis paracetamol ligt tussen 500 en 1000 milligram om de 4 tot 6 uur, afhankelijk van de individuele tolerantie en de instructies van de arts.Voor NSAID's zoals ibuprofen is de gebruikelijke dosis 200 tot 400 milligram om de 4 tot 6 uur. Houd er echter rekening mee dat NSAID's gastro-intestinale en cardiovasculaire bijwerkingen kunnen veroorzaken. Langdurig gebruik moet worden begeleid door een arts.
Wat als de koorts blijft aanhouden?
Een pijnstiller is geen toverpilletje. Het duurt tussen de 30 minuten en 1 uur voordat een pijnstiller begint te werken. Dit verschilt van persoon tot persoon. Als de koorts verergert of enkele dagen aanhoudt, raadpleeg dan een arts om de onderliggende oorzaak te bepalen.
Lees ook onze andere artikels over pijnstillers:
