Behandeling van eczeem: welke oplossingen bestaan er?
Eczeem is niet ernstig, maar vaak toch bijzonder hinderlijk in het dagelijkse leven. Gelukkig bestaan er tegenwoordig tal van behandelingen waarmee men de aandoening doeltreffend kan aanpakken.
Eczeem: een eenmalige behandeling …
Sommige vormen van eczeem worden uitgelokt door externe factoren, die de huid irriteren en/of waarvoor we allergisch worden. In dat geval is er sprake van contactdermatitis. In de meeste gevallen is de oplossing tweeledig: ten eerste de lokale behandeling met een ontstekingsremmende crème op basis van cortisone en ten tweede de identificatie van het allergeen of de irriterende stof die het eczeem veroorzaakt, om die in de mate van het mogelijke te vermijden. Bij een allergie heeft men de keuze uit een hele reeks tests om de schuldige op te sporen. Gewoonlijk volstaan die maatregelen om contactdermatitis te verzorgen.
… of een onderhoudsbehandeling in combinatie met een plaatselijke behandeling van de letsels
Andere vormen van eczeem zijn ‘endogeen’ (dat betekent dat de oorsprong zich in het eigen lichaam van de patiënt bevindt), zoals atopische dermatitis, die in de hand wordt gewerkt door een bepaalde genetische aanleg. Deze aandoening verloopt wisselvallig, waarbij perioden van beterschap en perioden van verslechtering van de symptomen elkaar opvolgen. De ‘aanvallen’ of ‘opstoten’ worden afgewisseld met fasen van ‘remissie’, waarin de eczeemletsels minder opvallen en zelfs compleet weg zijn. Maar de aandoening is ‘chronisch’, wat betekent dat ze de neiging heeft om terug te keren en dat ze voortdurend moet worden behandeld, zelfs buiten de aanvalsperioden. De aanpak van atopische dermatitis bestaat dan ook in een onderhoudsbehandeling in combinatie met een plaatselijke behandeling van de eczeemletsels zodra zich opstoten voordoen. Ook al kan men met die aanpak de ziekte niet genezen, de aanvallen komen daardoor minder vaak voor en zijn ook minder intens.
Behandeling van eczeem: het geval van atopische dermatitis
Aangezien atopische dermatitis een veelvoorkomende huidaandoening is, zijn de bijbehorende remedies en huidverzorging bekend. De combinatie van door een arts voorgeschreven corticosteroïden en lokaal aangebrachte hydratrende crèmes blijft de meest efficiënte behandeling voor eczeem. Om het ontstaan van een opstoot te voorkomen wanneer de huid gekalmeerd is, kunnen enkele voorzorgsmaatregelen nuttig zijn.
In de praktijk
De onderhoudsbehandeling van eczeem bestaat erin om de huid dagelijks te hydrateren met verzachtende (beschermende en hydraterende) crèmes of zalven. Dankzij die producten kan men de huid ontspannen, hydrateren en verzachten, en tegelijk de huidbarrière herstellen. Het is dus een goede gewoonte om ze dagelijks heel rijkelijk aan te brengen.
De meest gebruikte behandeling van eczeem ‘aanvalsbehandelingen’ zijn:
Ontstekingsremmende crèmes of zalven op basis van cortisonederivaten. Ze bestrijden de ontsteking, verlichten de jeuk en doen de eczeemletsels in enkele dagen verdwijnen. Er bestaan verschillende soorten, variërend van zeer licht tot vrij sterk, en de keuze hangt af van de omvang van de opstoot. De lichtste crèmes worden vrij verkocht in de apotheek en zijn aangewezen voor personen met een lichte dermatitis. De meeste andere bereidingen zijn enkel verkrijgbaar op voorschrift. Maar opgelet: langdurig gebruik van dergelijke behandelingen kan de huid dun en kwetsbaar maken. Blijf ze dus niet onbeperkt toepassen. De algemene aanbeveling luidt om ze niet langer dan drie tot vier weken op dezelfde plek te gebruiken en om ze in een dunne laag aan te brengen, uitsluitend op de huidzone met letsels. Als de eczeemplekken ondanks de behandeling tegen eczeem niet verdwijnen, is het raadzaam om het advies in te winnen van een dermatoloog.
Immunosuppressiva. Deze geneesmiddelen zijn erop gericht om de werking van het immuunsysteem af te remmen.
Men onderscheidt:
- crèmes en zalven met een lokale werking (‘topische’ behandelingen),
- medicatie in de vorm van tabletten (‘systemische’ behandelingen), voorbehouden voor de zwaarste gevallen van eczeem bij volwassen patiënten.
Antihistaminica van de eerste generatie kunnen nuttig zijn voor de behandeling van eczeemplekken die het gevolg zijn van atopische dermatitis. Die zijn vooral efficiënt door hun verdovende werking, om ’s nachts jeuk en krabben te vermijden. Als de plekken voortvloeien uit een allergie helpt de inname van antihistaminica om ze te verminderen, in aanvulling op strategieën waarbij men de allergene stof vermijdt.
Behandeling tegen eczeem: planten geven een zetje
Sommige planten bezitten allerlei weldoende eigenschappen. Door hun verzachtende (beschermende en hydraterende), antipruritische (jeukwerende), kalmerende, genezende en/of ontstekingsremmende werking kunnen planten gebruikt worden in aanvulling op andere behandelingen. Enkele voorbeelden van planten en ‘natuurlijke’ middelen die roodheid, trekkerigheid en jeuk verlichten:
bernagie-olie, zoete amandelolie of galamboter, om de getroffen zones te masseren,
kamille, onder de vorm van crème, kompressen gedrenkt in een infusie of essentiële olie (twee druppels vermengd met plantaardige olie), aan te brengen op de getroffen zones,
goudsbloem (plant: Calendula officinalis), als kompres gedrenkt in een infusie of als crème,
groene klei, rechtstreeks aan te brengen op de te behandelen zones en omwikkelen met gaasband.
Nuttige tip: fytotherapie is niet altijd geschikt voor de atopische huid, omdat personen met die aandoening sneller allergisch worden als gevolg van hun beschadigde huidbarrière. Vraag je apotheker of dermatoloog om advies.
Een behandeling voor eczeem zonder allergenen
Antihistaminica werken op de symptomen van een eczeemuitbraak, net als huidverzorgingsproducten die hun effect lokaal aanvullen. Vroegtijdige behandeling van eczeem, door op symptomen te anticiperen, is zeer effectief, zelfs als de aandoening verband houdt met een zekere aanleg. Het vermijden van huisstofmijt en stof beperkt alvast de risico's. Pollen vermijden is ook een goed idee.
Een dieet als behandeling tegen eczeem?
Als stress, ongeschikte huidverzorging en synthetische stoffen factoren zijn die atopische dermatitis verergeren, is er geen bewijs dat een specifiek dieet moet worden gevolgd. Mensen met een bewezen intolerantie of voedselallergie hebben natuurlijk baat bij het uitsluiten van de betreffende voedingsmiddelen als behandeling voor hun eczeem. In alle andere gevallen van atopische dermatitis verbetert het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen de situatie niet. Aan de andere kant is voldoende magnesiuminname een goede manier om stress, een bron van opflakkering, te verminderen.
Alles wat je moet weten over eczeem: