Wegens de nationale staking (29/04) en de feestdag (01/05) kan de levering van je pakje vertraging hebben.
Benzodiazepines: alles wat je moet weten over deze kalmerings- en slaapmiddelen
Schreef je arts benzo’s of aanverwante geneesmiddelen (Z-drugs) voor om je angst of slapeloosheid onder controle te krijgen? Om de risico's op korte en lange termijn te beperken, moeten deze geneesmiddelen correct worden gebruikt. Je Multipharma-apotheker speelt hierbij een centrale rol door je te begeleiden, te informeren en de behandeling met benzo’s of aanverwante middelen mee op te volgen. Lees hier alles wat je moet weten over deze psychotrope geneesmiddelen.
« We nemen de tijd om erover te praten »
Apotheker bij Multipharma : « We hebben bij ons in de apotheek een patiënte van 72 jaar die zich moeilijk kan houden aan de voorgeschreven dosissen. Toen we dit vaststelden, hebben we het er met haar over gehad. We hebben haar gesproken over het geleidelijk afbouwprogramma en ze gaat er met haar arts over praten. We zijn als apotheker een vertrouwenspersoon. Wanneer geneesmiddelenconsumptie een probleem wordt, nemen we de tijd om er met de patiënt over te praten. Vaak zijn patiënten er niet van op de hoogte dat er begeleiding mogelijk is. »
Enkele cijfers over het gebruik van benzo's
Ondanks een geleidelijke daling sinds 2014 blijft het benzodiazepinegebruik hoog in België. Hier volgen enkele verhelderende cijfers uit een onderzoek dat in 2022 werd uitgevoerd door het FAGG (Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten) bij meer dan 800 patiënten in België:
Wat zijn benzodiazepines?
Benzo’s zijn geneesmiddelen die inwerken op het centraal zenuwstelsel. Ze versterken het effect van de neurotransmitter GABA, die de prikkelbaarheid van de hersenen vermindert en zo ontspanning en slaap bevordert. Onder benzodiazepines vallen de categorieën angstremmende of kalmerende middelen, slaapmiddelen en middelen tegen epilepsie (onder andere alprazolam en diazepam). Sommige moleculen werken in op al deze niveaus, terwijl andere een specifieker werkingsgebied hebben. Door het neurotransmissiesysteem te remmen, worden echter symptomen bestreden en wordt de oorzaak niet behandeld. Het zijn dus hulpmiddelen, net zoals je een kruk zou gebruiken om te helpen lopen.
Wanneer worden ze voorgeschreven?
Benzo’s worden voorgeschreven bij angst, slaapstoornissen en specifieke ziektebeelden zoals epilepsie of alcoholontwenning. In België wordt 83% van de benzo's voorgeschreven door huisartsen. Het is dus de eerstelijnshulp die ze voorschrijft, vóór de patiënt bij een therapeut of psychiater komt. De rol van de huisartsen is erg belangrijk omdat zij het verzoek van de patiënt als eerste ontvangen. Vanwege het risico op gewenning en bijwerkingen wordt aangeraden om deze geneesmiddelen zo kort mogelijk te gebruiken. Twee tot vier weken is immers al voldoende om een gewenning aan benzodiazepines te ontwikkelen. "Er wordt vaak gezegd dat de baten-risicoverhouding na twee weken niet meer gunstig is", legt Dr. Lou Richelle, verslavingsarts uit.
Voordat een arts kalmerings- of slaapmiddelen voorschrijft, moet hij of zij eerst overwegen of benzo's wel geschikt zijn, ook al vraagt de patiënt er specifiek naar. De arts overweegt alle voor- en nadelen, de impact en de verwachtingen in verband met het geneesmiddel. Dit gebeurt aan de hand van een reeks vragen om de klacht te onderzoeken en de verwachtingen van de patiënt beter te begrijpen. Door dit allemaal te bespreken en bepaalde overtuigingen te doorprikken, wordt er vaak een andere oplossing gekozen. Geneesmiddelen zijn immers niet altijd de eerste keuze, en zeker niet op de lange termijn, gezien de risico's op verslaving en bijwerkingen.
Welke voorzorgsmaatregelen moet je treffen ?
- Deel geneesmiddelen niet met anderen: gezinsleden een geneesmiddel mee laten gebruiken, kan leiden tot misbruik en afhankelijkheid.
- Volg de door de arts voorgeschreven dosering strikt op, zowel wat de hoeveelheid als wat de frequentie betreft.
- Vermijd gevaarlijke combinaties met alcohol of andere geneesmiddelen, zoals verdovende middelen of antidepressiva.
- Raadpleeg regelmatig een zorgverlener om na te gaan of de behandeling nog moet worden voortgezet.
Wat zijn de risico's en bijwerkingen van benzo's?
Op korte termijn
- Slaperigheid
- Geheugenproblemen
- Verhoogd risico op auto-ongelukken
Op lange termijn
- Fysieke en psychologische afhankelijkheid
- Cognitieve problemen (geheugenverlies, concentratieproblemen)
- Verminderde alertheid
- Risico's van dementie bij ouderen.
- Mensen die deze geneesmiddelen langdurig gebruiken, lopen het risico op ontwenningsverschijnselen als ze er abrupt mee stoppen.
Hoe kan Multipharma mij helpen stoppen met benzo's?
Of je benzodiazepines nu kort of jarenlang gebruikt, om jezelf te bevrijden van je lichamelijke en/of psychische afhankelijkheid schakel je best hulp in. Je Multipharma-apotheker is in dit geval een vertrouwde partner. Je apotheker speelt een belangrijke rol bij het informeren, het voorstellen van alternatieve oplossingen en het afbouwen van je gebruik van benzo’s.
1.
Verantwoord gebruik van benzo's
Een verantwoorde consumptie is de beste manier om verslaving te voorkomen. Daarom legt je apotheker de nadruk op het naleven van de juiste dosering. Ook de risico's van afhankelijkheid en interacties met andere middelen (vooral met alcohol en psychotrope middelen) zijn een aandachtspunt.
2.
Kies voor alternatieve oplossingen
Om angst en slaapstoornissen te verlichten, kan je apotheker ook niet-medicamenteuze oplossingen voorstellen, zoals advies over slaaphygiëne, natuurlijke producten zoals melatonine, of ontspanningstechnieken. Methoden zoals cognitieve gedragstherapie worden ook sterk aanbevolen voor de behandeling van angst of slapeloosheid. Raadpleeg ons dossier over slaapstoornissen om passende oplossingen te vinden.
3.
Een persoonlijk afbouwprogramma
In februari 2023 werd door het RIZIV een project opgestart waarbij apothekers een belangrijke rol spelen. Het stelt een gepersonaliseerd afbouwplan voor, aan de hand van een samenwerking tussen arts, patiënt en apotheker. Het gaat om het geleidelijk afbouwen van de dosis van het geneesmiddel door middel van een magistrale bereiding met telkens een lagere dosering van het geneesmiddel. Als je plotseling stopt met het innemen van een benzo, kun je immers last krijgen van ontwenningsverschijnselen, zoals meer angst en slaapproblemen dan voorheen. Lees ons artikel in ons dossier voor alle details over het afbouwprogramma.
Gezondheidsfiche Angst
Ontdek onze gezondheidsfiche Angst opgesteld door Aynaz, onze online apotheker. In deze fiche bespreekt ze met jou de verschillende soorten angststoornissen en advies om ervan te genezen.
Lees ook onze andere artikelen over benzodiazepines:
INTERVIEW
met Dr. Lou Richelle
Welke therapie kan je bevrijden van een verslaving aan benzodiazepines?
Geleidelijk afbouwprogramma voor benzodiazepines met Multipharma
Verslaving aan benzodiazepines: onze tips voor het aannemen van nieuwe gewoonten