Wanneer pijn chronisch wordt

Als we het over pijn hebben, moeten we eerst een onderscheid maken tussen acute en chronische pijn, want die worden niet op dezelfde manier behandeld.

Acute pijn is een alarmsignaal van het lichaam. Deze pijn is onmiddellijk, kort en dient om je lichaam te waarschuwen voor gevaar. Hevige pijn is beperkt in de tijd en reageert vaak op het arsenaal van pijnstillende behandelingen die we voorhanden hebben.

Chronische pijn daarentegen duurt veel langer. We spreken namelijk van chronische pijn wanneer die gedurende meer dan drie maanden dagelijks optreedt en ondanks pogingen tot behandeling blijft aanhouden. De pijn verliest dan zijn rol van alarmsignaal en wordt een aandoening die zichzelf in stand houdt.

Chronische pijn is slechts één facet van een echt chronisch pijnsyndroom, dat de levenskwaliteit van de persoon grondig verandert: hij of zij slaapt dan ook slecht, zondert zich af en ontwikkelt ongeruste en depressieve gevoelens. De persoon heeft ook vaak een echte angst om te bewegen omdat elke beweging hem of haar doet afzien. Het spier¬stelsel en de lichamelijke toestand gaan beetje bij beetje achteruit. De activiteiten en relaties van de persoon worden grondig overhoop gehaald. En vaak zal hij of zij uiteindelijk stoppen met werken.

Chronische pijn kan niet enkel met medicijnen behandeld worden. Om alle aspecten van het syndroom aan te pakken, is er een multidisciplinaire behandeling in een pijncentrum nodig, met de tussenkomst van diverse artsen, een verple(e)g(st)er, een psycholo(o)g(e), een kinesitherapeut(e), een ergotherapeut(e), een sociaal assistent(e) enz. De patiënten worden er aangemoedigd om deel te nemen aan groepstherapieën (bijvoorbeeld rond de aanvaarding van pijn) en om manieren te ontwikkelen om zelf hun pijn te verlichten dankzij cognitieve gedragstherapieën zoals mindfulness, sofrologie of relaxatie door zelfhypnose, eerder dan hun toevlucht te nemen tot analgetica. Het doel is om de patiënt zoveel mogelijk manieren aan te reiken om geleidelijk aan opnieuw een kwalitatiever leven te leiden en zijn activiteiten te hernemen. De pijn verdwijnt doorgaans nooit volledig maar de patiënt kan er op een serene manier mee leren leven. Heb jij zo'n behandeling nodig? Dan moet je dokter je doorverwijzen naar een van de 35 multidisciplinaire pijncentra in België.

We moeten pijn al van in het begin goed behandelen want als we er niet in slagen om de pijn op een doeltreffende manier te verlichten, kan hij blijvend en dus chronisch worden. Op dat vlak vormt postoperatieve pijn een belangrijke risicofactor. Daarom letten zorgverleners er extra op om pijn tijdens de hospitalisatie te behandelen en thuis te blijven opvolgen. Bespreek dit dus ook met je apotheker want het is zeer belangrijk.

Lijd je al aan chronische pijn en moet je een ingreep ondergaan? Verwittig dan je anesthesist want het is mogelijk dat klassieke analgetica bij jou niet werken.

Bijna één op vier Belgen(1) lijdt aan chronische pijn en vaak duurt het jaren voordat de patiënt een correcte behandeling krijgt in een pijncentrum. Gewoonlijk duurt acute pijn na een operatie twee à drie weken. Pijn die echter langer aanhoudt, wordt pas na drie maanden als ‘chronisch’ beschouwd. In die tussentijd is de patiënt op zichzelf aangewezen. Nochtans is het precies in die periode dat het chronische aspect van de pijn zijn intrede doet. Daarom zijn bepaalde centra gestart met consultaties voor subacute pijn om dat ‘chronisch worden’ te voorkomen of het alleszins zo vroeg mogelijk te behandelen. Heb jij pijn die langer duurt dan normaal? Aarzel dan niet om een afspraak te maken!