Hoofdpijn: en wat als geneesmiddelen de boosdoeners zijn?

In bepaalde gevallen is chronische hoofdpijn te wijten aan misbruik van pijnstillers bij episodische migraine. Een vicieuze cirkel die de patiënt steeds meer doet lijden en afhankelijk maakt. Dit wordt chronische hoofdpijn door misbruik van pijnstillers genoemd.

Bij hoofdpijn hebben we spontaan de reflex om een pijnstiller in te nemen om zo de pijn te verlichten. Die reflex kan echter het omgekeerde effect hebben wanneer we dat te vaak doen. Overmatig gebruik van pijnstillers kan er immers toe leiden dat de hoofdpijn vaker opduikt. Dat creëert dan een vicieuze cirkel: hoe vaker de aanvallen voorkomen, des te meer geneesmiddelen de persoon neemt en hoe meer geneesmiddelen hij neemt, des te vaker komen er aanvallen voor, totdat ze chronisch worden. Bovendien ontstaat een vorm van lichamelijke afhankelijkheid. Als de patiënt de inname probeert af te bouwen, neemt de hoofdpijn toe. Dat is dan een symptoom van een ontwenningssyndroom.

Bepaalde symptomen moeten een belletje doen rinkelen:

• Je hebt al meer dan 3 maanden minstens 15 dagen per maand hoofdpijn en de aanvallen duren meer dan 4 uur per dag zonder behandeling.
• Je had vroeger al hoofdpijn in episoden maar die zijn frequenter geworden dan voordien. Ze zijn misschien minder intens maar ze duren langer.
• De pijn duikt weer op zodra je geen geneesmiddelen neemt.
• Je neemt al meer dan 3 maanden:
• meer dan 15 dagen per maand niet-opioïde analgetica (paracetamol, aspirine, NSAID's) of
• meer dan 10 dagen per maand specifieke geneesmiddelen tegen migraineaanvallen. (opioïden, ergotamines, triptanen, specifieke analgetica met een samenstelling van verschillende actieve bestanddelen).

Als je te veel pijnstillers gebruikt, dan kan dit jou chronische hoofdpijn opleveren. Dat geldt voor alle behandelingen die helpen om hoofdpijn te verlichten, maar het risico is groter als je pijnstillers gebruikt die combinaties van actieve bestanddelen bevatten, vooral afgeleiden van morfine (codeïne, dextropropoxyfeen).

Begin met in een agenda alle hoofdpijnepisodes, hun intensiteit en je inname van pijnstillers en geneesmiddelen tegen migraine te noteren. Zo kan je arts gemakkelijker beoordelen of je aan chronische hoofdpijn door misbruik van pijnstillers lijdt.

De enige manier om die vicieuze cirkel te doorbreken is te stoppen met het innemen van analgetica en specifieke geneesmiddelen tegen migraineaanvallen. Maar opgelet, niet in één keer! Zoals bij elke ontwenning is het belangrijk dat je geleidelijk aan afbouwt in overleg met je arts. Abrupte ontwenning is mogelijk maar dan is een ziekenhuisopname nodig.

Die ontwenning is een lastige periode om door te maken. Je zal hevige hoofdpijn hebben en kan last krijgen van ontwenningssymptomen zoals misselijkheid, overgevoeligheid voor geluiden, een verergering van de slapeloosheid enz. Ze bereiken hun hoogtepunt op de tweede dag en nemen daarna geleidelijk aan af.

Vervolgens zal de arts je een basisbehandeling voorschrijven voor de bestaande periodieke hoofdpijn, die je elke dag moet innemen. Parallel daarmee kan je opnieuw geneesmiddelen tegen migraineaanvallen beginnen nemen, maar niet vaker dan twee keer per week.